Eric de Niet, Visiespecialist infrastructuur gebiedsontwikkeling van de gemeente Zaanstad, is al sinds 2006 betrokken bij het project Guisweg. Wat begon als een Zaans project wat de gemeente zelf oppakte, is het project Guisweg inmiddels uitgegroeid tot een veelomvattend grootschalig project, waarbij veel partners betrokken zijn. Eric de Niet geeft ons inzicht in het verloop van het project en zijn rol daarbinnen door de jaren heen.
De Niet: ‘Er zijn al berichten bekend uit 1961, waarin bewoners van Rooswijk hun zorgen uitten richting de gemeenteraad over de verkeersdruk rond de spoorwegovergang bij de Guisweg. Het is echter sinds 2006 dat er een serieus project van is gemaakt. Ik ben in die tijd begonnen als trekker van het project. Doel was om tot een plan te komen hoe we de problematiek bij het kruispunt spoorwegovergang met de Guisweg kunnen oplossen.’
‘De uitwerking van het project kende ups-and-downs. Zo werd in 2011 bijna de stekker uit het project getrokken toen Zaanstad op de rand van faillissement (een artikel 12 status) balanceerde. Met een motie werd toen door de raad gepoogd het project voort te zetten met alleen een fietsoplossing. Maar uiteindelijk bleef het college gaan voor een integrale oplossing, dus zowel voor de auto als voor de fiets.’
‘Waar het eerst een Zaanse aangelegenheid was, zijn er gaandeweg meerdere partijen zich voor het project gaan interesseren. Ieder vanuit een eigen belang. Zij hebben het project omarmt, met bijbehorende financiële bijdragen. Zonder deze partners was het project niet haalbaar. Inhoudelijk zijn er door de jaren heen verschillende oplossingen de revue gepasseerd: onder het spoor door, over het spoor heen, het spoor omlaag, het spoor omhoog.’
‘Ik ben vanaf het begin af aan betrokken bij het project. Eerst met het opstellen van een plan en het indienen hiervan bij het Ministerie van toen nog Verkeer en Waterstaat. Dit was voor een subsidieaanvraag Eenmalige Uitkering Spoorse Doorsnijdingen. En met succes, want de subsidie kregen we toegewezen. Daarna heb ik dit project steeds onder mijn hoede gehouden en samen met diverse (inhoudelijke) collega’s verder gebracht.'
Ik heb in de loop van de tijd met veel verschillende managers en bestuurders om tafel gezeten. En veel onderhandelingen gevoerd met regionale partners en het Rijk. Toen het project vanaf 2018 werd getrokken door de Vervoerregio Amsterdam (VRA), ben ik als vertegenwoordiger van de gemeente Zaanstad aangehaakt bij de ambtelijke begeleidingsgroep van het project. Daarboven zit nog een managementoverleg en daar weer boven een bestuurlijk overleg.’
‘Dat komt echt door de grootschaligheid en complexiteit van het project. En door de enorme impact die het heeft op de stad en de regio’, gaat Eric de Niet verder. ‘Het proces om tot een definitief besluit te komen moet zorgvuldig doorlopen worden. Het heeft ook tijd gekost om partners inhoudelijk en financieel mee te krijgen. Meerdere opties zijn onderzocht, berekend en afgewogen. Wat is haalbaar, wat niet. Je hebt hier te maken met verschillende beheerders: naast Zaanstad ook ProRail en Rijkswaterstaat. Met ieder weer verschillende belangen. Ook in het goed betrekken van de omgeving is tijd en aandacht gestoken. En de bestuurlijke besluitvorming binnen de diverse organisaties kost nou eenmaal ook de nodige tijd.’
‘De komende fase zal ik mij bezig houden met de bestuurlijke besluitvorming binnen Zaanstad en zitting nemen in een nieuw op te zetten begeleidingsteam vanuit Zaanstad. Gaandeweg zal mijn betrokkenheid verder afnemen, als het project richting uitvoering gaat. Mijn kracht zit voornamelijk in het voorwerk, wanneer projecten nog moeten worden opgestart en langzaamaan vorm krijgen.’
‘Ik ben trots op onze lange adem. Dat we volgehouden hebben en dat het gelukt is om in- én extern draagvlak te krijgen voor zo’n groots project, zowel inhoudelijk als financieel. Project Guisweg heeft in 2019 een plek gekregen binnen de Bestuurlijke Overeenkomst Corridorstudie Amsterdam Hoorn. Waar Rijk en Regio overeenstemming hebben bereikt over een gezamenlijk integraal pakket van bereikbaarheidsmaatregelen van een half miljard euro. Het gaat dan niet alleen om capaciteitsuitbreidingen op de Rijkswegen A8 en A7, maar ook om de aansluitingen met het onderliggend wegennet, fietsmaatregelen en andere maatregelen met een link naar de verstedelijkingsopgave in de regio. Dit was een heel onderhandelingsspel, waarbij Zaanstad voor Zaanse begrippen een behoorlijk bedrag heeft moeten inbrengen, ruim 20 miljoen euro. Uiteindelijk een zeer goede deal, want ook de Aanpak Verkeersdruk Thorbeckeweg en de ombouw van de Prins Bernhardweg/A7 tot stadsweg maken onderdeel uit van dit pakket.’
‘Uiteindelijk is de nu gekozen oplossing voor het project Guisweg grosso modo dezelfde oplossing als waar we begin 2006 mee zijn begonnen. Wat dat betekent moet iedereen maar zelf invullen, maar volgens mij kunnen we in elk geval zeggen dat alles heel goed is onderzocht en dat de beste oplossing is gekozen binnen de mogelijkheden die er zijn.’
‘Vooral heel veel succes! Blijf aandacht houden voor het verder verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit van de openbare ruimte. Het project geeft ook mogelijkheden voor de gewenste ruimtelijke ontwikkeling in het gebied. Houdt daar oog voor en probeer daar nog het maximale uit te halen.’